Thursday, May 31, 2007

Хамгийн новшийн өвлийн амралт

Би Барбаярын блогоор хааяа зочилдийн. Барбаярын бодсон санаснаа юу ч нуулгүйгээр бичдэг нь надад таалагддаг. Тэгээд ер нь санаа авахаар шийдлээ. Дотны найзтайгаа хамаг юм аа нуулгүйгээр ярихлээр нээх гоё байдаг даа тэрэн шиг л байх юм шиг санагдаад явчихлаа. Юу ч гэсэн туршаад үзэхээр шийдлээ.

Саяны өвлийн (4-р курсын) амралт миний хувьд хамгийн новшийн өвлийн амралт байсан. Дүн гарах гээд, дээр нь төсөл хамгаалах гээд бараг л ядаргаанд орох дөхтлөө нойргүй хонож энэ тэр явж байсан хүн чинь амралт болонгуут аймар муухай завтай болчихсон. Яг төслийн хамгаалалт дууссан өдрийн орой нь найз охиноосоо салсан. Салсан ч гэж дээ хаягдчихсан. Одоо л завтай болох нь одоо л найз охинтойгоо nice байх нь гэж бодож байтал ийм юм болчихсон. Надад аймар хэцүү байсан л даа. Яг гурван сар үерхээд салсан. Тэнэг би л юу ч болоогүй байхад жигтэйхэн сайн болчихсон. Тэгээд би хүнд дурлаад тэгээд тэрэндээ хаягдах ямар хэцүү байдгийг ёстой нэг мэдэрсэн дээ. Хоолондоо муудаад, орой юм идэж чадахаа больчихсон байсан. Байнга л бодогдоод, болдог бол тэр дороо гарч очоод буцаж нийлье гэж гуймаар санагдаад л.... Тийм үед тийм завтай байх чинь ёстой хамгийн новш юм байна лээ. Одоо барагдахгүй байгаа энэ их ажил тэр үед байхгүй яаваа. Хэн нэгэнтэй сэтгэлээ хуваалцахыг маш их хүсч байсан. Тэр үед миний сайн найз нар ёстой онцгүй байсан шүү. Ганбаа, Натур хоёроо!!!. Харин Идэр, Бандаа хоёр надтай зөндөө юм ярьж, надад их тус болсонд баярлаж явдаг шүү. Тэр үед би өөрийгөө л арчаагүй, муу хүн болохоор хаягдсан гэж боддог байлаа. Аргагүй хүнд сайн болохоороо хаягдсан ч гэсэн нөгөө хүндээ буруу өгдөггүй юм байна лээ. Тэгээд амралт дуусаад хичээл орж эхэлсэн чинь давхцаад л одоо ажиллаж байгаа ажилдаа орсон нээх тэнэг. Гэнэт аймар завгүй болчихсон. Гэхдээ ёстой аврал болсон. Завгүй байхаар их амархан мартдаг юм байна лээ. Магадгүй энэ миний анхны хайр байсан байх л даа. Урд нь хүнд ингэтлээ сайн болж үзээгүй болохоор тийм дүгнэлтэнд хүрсэн л дээ. Гэхдээ одоо би өөртөө ямар итгэлтэй байгаа гээч. Би бол сайн залуу, сайхан ч залуу гэж боддог болсон. Энэ дурлалаас би нэг зүйлийг ясандаа шингэтэл ойлгосон. Юуг гэвэл эмэгтэй хүнд яагаад ч түрүүлж сайн болж болохгүй юм байнаа гэдгийг. Одоо нөгөө охинтойгоо жирийн найзууд хэвээр үлдсэн. Гэхдээ салсан найз охинтойгоо жирийн найз хэвээр үлдэнэ гэдэг эрэгтэй хүнээс овоо тэвчээр шаарддаг юм байна лээ шүү. Тэр охин одоо найз залуутай болчихсон. Тэр нь миний таньдаг(нэг их сайн танихгүй ч нэг курс) хүн. Одоо би хоёулантай нь л nice харьцаатай байгаа. За за хамгийн онцгүй бөгөөд оюутан цагийн сүүлийн өвлийн амралт ийм болж өнгөрсөн дөө гэж. Бичих юм олон байгаа ч хүн хүлээлгэчихсэн болохоор ингээд дуусгая даа.

Wednesday, May 23, 2007

Автобусанд ...

Өнөөдөр автобусанд “од болох” дөхлөө. Нэг муу кондуктор (нэг муу ч юу байхав хөөрхий ажлаа л хийж явсан хүн л дээ) тэнэгтэж дургүй хүргэдэг байна шд. Нилээд хэд хоногийн өмнө би автобусанд ёстой од болсон. Миний суусан автосунд аймар их хүнтэй жихчихсэн (ер нь л тийм байдаг) байсан. Тэгээд ко нь ирэхээр нь 1000 төгрөг өгсөн чинь хариултыг маань өгчихөөд билет өгөөгүй. Тэгэхээр нь олон хүн орж ирсэн болохоор сандраад билет өгөхөө мартсан юм байгаа биз гэж бодоод цаашаа яваад өгсөн юм. Тэгээд хүмүүс нь буугаад овоо зайтай болоод ирсэн чинь нөгөө ко чинь ирээд тэнэгтэж өгсөн.

- Чи аваагүй биз дээ. Мөнгөө төлөхгүй олон хүн дундуур шургаад алга болсон биз дээ.

- Үгүй ээ би мөнгөө төлсөн шдээ.

- Битгий худлаа яриад бай. Чи намайг тэнэг амьтан гэж бодоо юу? Би чамайг яг санаж байна. Чи аваагүй шд. Тийм л юм бол чи билетээ гаргаад ир байхгүй шд.

- Та өөрөө билетээ өгөөгүй шдээ

- Чи битгий сонин юм яриад бай. Тэнэг хүн маллах гэж байгаа юм шиг

- Нээрээ би төлсөн. Би танд 1000 төгрөг өгсөн шд. Хариулт нь энд байна.

- За чи битгий сонин юм яриад бай мөнгөө төлөөд яв

- …………………………

- …………………………

Ёо ёстой намайг олны өмнө нүд болгосон. Би хэрэлдээд ямар тэр мэргэжлийн хэрүүлчдийг давах биш. Ёстой эвгүй байдалд ороод чимхүүлээд хатгуулаад л явсан. Ямар энэ мангарыг орон гарантсаны төлөө би илүү мөнгө төлөх ёстой юм биш гэж бодоод “өгсөөн” гээд л гүрийгээд яваад байсан. Хүн өөрийг нь хүндлээд олон хүнтэй ажилдаг хүнд хэцүү байдаг биз гэж бодоод билетээ нэхэж авалгүй явчихсан чинь ёстой гай болдог байна шд. Ашгүй миний буух буудал дээр хүрээд ирэхээр нь бушуухан бууж бултсан. Өнөө өглөө яг тийм юм болох дөхсөн. Ер нь кондукторууд хүн бүхэл мөнгө өгөхөөр хариултыг нь өгчихөөд л билетийг нь өгдөггүй юм. Мартдаг юм уу эсвэл албаар тэгдэг юм уу бүү мэд. Дандаа мартана гэж юу байсан юм. Албаар л тэгдэг байх. Өнөө өглөө яг тэгсэн. Тэгэхээр нь би дээрийх шиг юм болно гэж бодоод “Эгчээ билетээ өгчих өө. Дараа нь андуураад байдгийн” гээд хэлчихсэн чинь бас л гай болсон. “Чи юун сүртэй амьтан бэ, олон хүн дунд андуураад ахиад асуучихдаг. Тэрэнд чинь сүржигнээд байх юу байгаан. Эгчээ би төлчихсөөн та билетээ өгөөгүй шд гээд хэлчихэд болоо шд. Кондукторууд гэж дандаа тэнэгүүд гэж боддог юм уу хаашаа юм” гээд л ёстой нөгөөдөх чинь тэнэгтэж өгсөн. Би “үгүй ээ эгчээ та нар хэрвээ тэгдэг байсан бол би юу гэж ингэх вэ дээ. Чи төлөөгүй би мэдэж байна тийм л юм бол билетээ гаргаад ир гээд дайрдаг шдээ” гээд жаахан учирласан маягтай хэлсэн чинь өөдөөс барьж идэхнээ. Би ч ёстой мэргэжлийн хэрүүлчийн загатнасан газар нь маажсанаа мэдээд бушуухан дуугүй болсон. Ямар барж идэх биш тэр нь дээр шд. Би оюутан юм чинь хөнгөлөлтийн шар картан дээр билет наагаад явж болно л доо. Тэр нь надад 2-3 дахин хямд тусна. Даанч муусайн ко-нууд үзүүлэхээр л муухай хялалзаад байдаг болохоор би дургүй хүрээд визагаа ашиглахаа болчихсон. Уул нь визатай бол үзүүлчихээд, мангар ко нь орон гарантаад ахиад хүрээд ирэхээр нь ахиад харуулчихаад хэл үггүй санаа амар явж болох л байсан байх. Даанч … Өнөөдрийн ко хүртэл надыг загнаж загначихаад цаашаа харангуутаа бас нэг гарыг “муу оюутны шар юм үзүүлчихээд юундаа пээдэлзээд байгаан” гээд л загнаж байна лээ. Хэзээ нэг өөрийн гэсэн унаатай болж энэ муу бусанд сууж нээрэвтэхээ болих юм болоо гэж. Над мэтийн бусаар зорчидог жижиг гарууд надтай санал нийлэх биз.

Monday, May 21, 2007

Буян, нүглийн бүртгэлийн систем

Надад нэг сонин юм бодогдлоо. Бурхан гэж байдаг болов уу? Хэрвээ байдаг бол ажлаа яаж хийдэг бол … Тэр хэдэн тербум хүн, тэр тоолж барашгүй амьд организмийг яаж удирддаг юм болоо. Би мэргэжлийнхээ үүднээс бодоод үзэхээр энд бүхэл бүтэн том цогц програм хангамжийн систем ажилдаг юм шиг. Бурхан хүмүүсийг үхэхээр нь буян нүглийг нь дэнслээд диваажинд уу эсвэл тамд очих сүнс юм уу? Гэдгийг нь шийддэг гэж бурхан шашныхан номлодог биз дээ. Тэгэхээр буян нүглийг нь дэнслэхэд тэр хүний төрөхөөсөө нь аваад үхэх хүртлээ үйлдсэн сайн муу үйлийг бүртгэдэг байж таараад байгаа юм. Тэр бүртгэл нь зөвхөн нэг насны үйлийг бүртгээд зогсохгүй дараа дараагийн хэдэн ч төрөлд үргэлжлэн бүртгэгддэг байх. Магадгүй тэр сүнс анх бий болсоноос нь аваад л бүртгэгддэг байх л даа. Тэгээд мэдээж нэг төрөл дуусахад нь мэдээллийг нь backup хийдэг байх. Буян нүглийг бүртгэхэд зайлшгүй шаардлагатай талбаруудыг маш энгийнээр бодоод үзвэл “нүгэл_id, сүнс_id, сүнс_name, нүгэл_date, нүгэл_rate(нүглийн хэмжээ) , нүгэл_type, нүгэл_place ... г.м” гээд тоочиж баршгүй олон талбартай байж таараа. Мөн энд “нүгэл_id, сүнс_id” нь primary key байх нь тодорхой байх. Буяныг мөн адил талбаруудаар бүртгээд тэгээд нэг төрөл дуусахад тайлан гаргадаг байх. Тэгээд мэдээж буян нүглийг дэнслэхдээ дараахтай төстэй томъёо ашиглах байх л даа зөрүү= sum(буян_rate)- sum(нүгэл_rate); . Тэгээд зөрүү>0 бол диваажин руу, харин зөрүү<0 бол хөөрхийдөө тамруу... зөрүү=0 байх үзэгдлийн магадлал тэгтэй тэнцүү байдаг биз. Бурханы ашигладаг пх-ийн цогц системийн өчүүхэн жижиг хэсэг болох “Буян нүглийн бүртгэлийн систем”-ийг маш энгийнээр төсөөлвөл ийм байх юм шиг. Үхэхээрээ энэ системийн developer-ийн багт орчих юмсан (хэхэ). За за дэмий сонин юм биччихлээ. Гэхдээ гол нь мэдээллийн технологи гэдэг маш хэрэгтэй зүйл гэдгийг л хэлэх гэсэн санаа нь.

Tuesday, May 1, 2007

Хөдөөгийн баясгалан

Би багадаа зуныхаа амралтаар хөдөө очиж амардаг байлаа. Амрах ч гэж дээ тэнд очиж баахан зарагддаг л байлаа. Гэхдээ тэнд очиж зарагдах ямар гоё гээч. Уйдана гэсэн тооцоо ч байхгүй шүү дээ. Өглөө босоод адуундаа явна (ээлжтэй), адуугаа авчраад гүүгээ барина, хот малтана, хонь хариулна, хонь хариулах завсраараа саамны цагаар гэртээ ирж гүүгээ татна, орой болохоор үхэр хураана, тугал татна, гүүгээ тавьж адуугаа зална, үхрээ хурааж тугалаа хашна, тэгээд хөхүүрэндээ саамаа хийж айргаа бүлнэ, бүлж дуусаад морьдоо чөдөрлөөд унтацгаана. Жаахан суух ч завгүй. Энэ цикл өдөр болгон давтагдана. Гэхдээ л би хөдөө амрах их дуртай. Энд би дан ажлуудыг нь бичлээ. Амралтууд бас бий. Хааяа бөөндөө сууж байгаад айргаа том хулаар дүүргээд хоорондоо хуруудах нь хуруудаж дэмбээдэх нь дэмбээдэж “цагаан морь хартлаа” (айргаар бөөлжих) айраг ууна шүү дээ. Бид нар хааяа гүүн зэлэн дээрээ эмнэг сургадаг( их хөгжилтэй). Даагануудыг барьж аваад хазаарлаад шууд эмээлгүй морддог. Хэд овогоноод л шидүүлчихнэ. Тэгээд л бөөн инээдэм болно шүү дээ. Намар тийшээгээ самар жимсэнд явдаг(бас л нэг амралт, бас л хөгжилтэй). Ер нь тэгээд хөдөөний сайхан юмнуудыг нь тоочоод барахгүй. Би нээрээ багадаа их аймхай хүүхэд байсан. Орой харанхуй болсон хойно ганц нэг үхэр дутуу байвал хайгаад л явна. Тэгэж явахдаа хаанаас юу (чоно, баавгай) гараад ирэх бол гээд л элдэв юм бодоод л ийш тийшээ нүдээ бүлтийтэл хараад л, ядаж байхад морь байс хийгээд л юмнаас үргэнэ, тэгэхэд нь дотор пал хийгээд л явчихдаг байлаа(ямар азаар калап нь хаагдчихаагүй юм). Намар болохоор хадланд явна. Эр хүний жаргал эзгүй хээрээ гэж. Гэрээс авчирсан бэлэн хүнс идээд л, тарвага агнаж идээд л, өглөө оройн сэрүүнд жаахан өвс хадсан болчихоод л амралтанд байгаа юм шиг л налайна шүү дээ. Ер нь тэгээд бичвэл миний хувьд хөдөөтэй холбоотой дурсамж барагдахгүй их юм байна аа. Залхуу хүрчихлээ.